Eerste signalen van dementie bij mensen met worden vaak waargenomen door begeleiders of familieleden. Zij geven aan dat ze veranderingen zien en het gevoel hebben dat er iets niet goed is. Dit geeft aanleiding om samen met verschillende disciplines (multidisciplinair), zoals een gedragskundige en arts, te gaan kijken welke veranderingen er zijn en wat hiervan de oorzaak is.

Specifieke vragenlijsten voor mensen met een verstandelijke beperking

Bij mensen met een verstandelijke beperking zijn geheugentests en andere cognitieve onderzoeken vaak niet geschikt. Daarom worden er voor deze doelgroep specifieke vragenlijsten gebruikt die worden ingevuld door mensen die de persoon goed kennen, zoals familieleden of begeleiders. Enkele veelgebruikte instrumenten zijn:

• Dementieschaal voor mensen met een verstandelijke handicap (DSVH)
• Gedrags- en psychologische symptomen van dementie bij Downsyndroom (BPSD-DS 2)
• Dementievragenlijst voor verstandelijk gehandicapten (DVZ)
• Diagnostisch hulpmiddel voor dementie bij mensen met (Z)EV(M)B met 42 symptomen die kunnen wijzen op dementie

Andere aandoeningen uitsluiten

Om de diagnose dementie te kunnen stellen, is het belangrijk andere aandoeningen die dementie-achtige symptomen kunnen geven uit te sluiten. Deze aandoeningen zijn onder andere:

• Beroerte (CVA, cerebrovasculair accident)
• Delier
• Depressie
• Epilepsie
• Gehoorproblemen
• Traag werkende schildklier (hypothyreoïdie)
• Medicijnbijwerkingen of -vergiftiging
• Pijn
• Slaapapneu
• Visusproblemen
• Vitamine B12-tekort

De diagnose moet altijd worden vastgesteld door een multidisciplinair team van zorgprofessionals die het medische, gedragsmatige en sociale aspect van de zorg gezamenlijk beoordelen.

Zijn dementiesymptomen langere tijd aanwezig zijn en wordt voor de veranderingen geen alternatieve oorzaak gevonden? Dan kunnen de gedragskundige en de arts na verloop van tijd samen vaststellen dat er (waarschijnlijk) sprake is van dementie. Het diagnosticeren van dementie bij mensen met een verstandelijke beperking is vaak een langdurig proces, dat 1 tot meerdere jaren kan duren.